Charles de Gaulle - cz.3

Przez niemal całą II Wojnę Światową generał de Gaulle nieustannie musiał walczyć o pozycję Wolnej Francji i swoją wśród aliantów. Po części wynikało to ze szczupłości liczebności swoich zwolenników, po części zaś z nie do końca poważnego traktowania go przez przywódców anglosaskich. Ponieważ te  uwagi nie są podręcznikiem historii, lecz jedynie garścią moich refleksji na temat tego niewątpliwie wybitnego człowieka, pozwolę sobie podzielić się z Szanownymi Czytelnikami tymi, które uważam za istotne lub niedostatecznie znane.

Jak napisałem w poprzednim odcinku, brytyjski atak na flotę francuską postawił generała w fatalnym świetle w oczach rodaków. I dlatego zdecydowana większość kolonii francuskich dochowała wierności rządowi Vichy. Po stronie Wolnej Francji opowiedziały się jedynie Kamerun, Francuska Afryka Równikowa, Gujana i kilka wysepek na Pacyfiku, pozbawionych większego znaczenia. Podjęta w sierpniu 1940 próba opanowania Dakaru i przejęcia Senegalu, zakończyła się kompletnym fiaskiem. Wierny Vichy gubernator stawił opór. Stacjonujący w porcie pancernik „Richelieu” ogniem artylerii głównej uszkodził brytyjski pancernik „Barham”, zaś pancernik „Resolution” został storpedowany i ciężko uszkodzony przez francuski okręt podwodny "Beveziers". Wysłani jako parlamentarzyści oficerowie de Gaulle’a cudem uniknęli aresztowania i czym prędzej powrócili na okręty. Flota inwazyjna odpłynęła, a cała operacja „Menace” zakończyła się kompletnym fiaskiem.

Być może to było jedną z przyczyn, dla których Churchill zaczął traktować generała mniej poważnie. W sierpniu 1941 siły brytyjskie, australijskie oraz nieliczne Wolnych Francuzów (niemal wyłącznie Legia Cudzoziemska) zajęły Syrię i Liban, do tej pory będące pod kontrola rządu Vichy. Narzucony wojskom Vichy przez Brytyjczyków traktat kapitulacyjny poniżał Wolnych Francuzów. Bowiem nie byli oni jedną ze stron, przed którymi garnizon kolonialny kapitulował. A w dodatku traktat zabraniał im rekrutowania żołnierzy z grona jeńców. Dopiero groźba wycofania wojsk Wolnych Francuzów spod dowództwa brytyjskiego spowodowała renegocjację tych warunków.

Dodatkowym problemem de Gaulle’a był generał Henri Giroud. Wzięty w maju 1940 do niewoli niemieckiej, zbiegł z niej w roku 1942 i przedostał się do Afryki Północnej. Syfilityk na wózku inwalidzkim też zapragnął mieć „swojego” francuskiego generała. Więc po zakończeniu w listopadzie 1942 operacji „Torch” (lądowanie wojsk alianckich we francuskich posiadłościach kolonialnych w Afryce północnej), z nadania syfilityka, de Gaulle został uszczęśliwiony Giroudem jako współprzewodniczącym Francuskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego i dowódcą wojsk francuskich w krajach Maghrebu. Szczęśliwie po licznych konfliktach nadęty bałwan (swego czasu zażądał od Eisenhowera powierzenia mu dowództwa nad całością wojsk uczestniczących w operacji „Torch” !!!) ustąpił z zajmowanych przez siebie stanowisk. A de Gaulle pozbył się tego wrzodu poniżej pleców.

W tej sytuacji mniej dziwią wszelkie możliwe wysiłki generała, aby zaznaczyć na arenie międzynarodowej fakt istnienia Wolnej Francji i jej wojsk. Z tych właśnie powodów zawarł porozumienie ze Stalinem, w wyniku którego grupa francuskich pilotów utworzyła na Froncie Wschodnim pułk lotnictwa myśliwskiego „Normandie”. Pikanterii dodaje fakt, iż w gronie pilotów było wielu francuskich arystokratów, odznaczonych później przez Rosjan za wykazane męstwo najwyższymi radzieckimi odznaczeniami, w tym Orderem Bohatera Związku Radzieckiego. Jak napisał w swojej książce „Normandie-Niemen” baron François de Geoffre, pilot który przebył cały szlak bojowy tego pułku, te komunistyczne ordery noszone przez ludzi, których przodkowie uczestniczyli w wyprawach krzyżowych, wyglądały oryginalnie.

Generał próbował zjednoczyć pod swoim dowództwem francuski ruch oporu. Wysiłki te nie przyniosły wielkich sukcesów, bowiem znaczna jego część pozostawała pod rozkazami radzieckimi. Po prostu ci sami komuniści, którzy w roku 1940 nawoływali francuskich żołnierzy do dezercji, po ataku Hitlera na swoją prawdziwą ojczyznę zmienili front o 180 stopni. Tyle tylko, że największe straty armii niemieckiej francuski ruch oporu zadał na niwie wojny bakteriologicznej. A jego najwięksi bohaterowie to Treponema pallidum oraz Neisseria gonorrhoeae. Czyli krętek blady i dwoinka Neissera. Jako ciekawostkę, oddającą stosunek przeciętnych Francuzów do ruchu oporu i wyzwalających ich kraj wojsk alianckich, mogę przytoczyć ciekawą historyjkę, opowiedzianą przez wspomnianego już tu generała Skibińskiego.

W miejscu lądowania w Normandii 1 Dywizji Pancernej generała Maczka, bohaterowie francuskiego ruchu oporu, po upewnieniu się że w promieniu kilkunastu kilometrów nie ma żadnego Niemca, zaczęli golić włosy kilku dziewczynom, które jak się potem okazało, jeszcze niedawno zadawały się z okupantami. Przyglądał się temu stary francuski rybak, demonstracyjnie bawiący się pustą fajką. Jeden z polskich oficerów poczęstował go tytoniem i spytał o przyczynę tego golenia. Rybak pykając z fajeczki wyjaśnił, po czym zakończył:

- Bo to są takie k***y, że gotowe puszczać się nawet z wami!

De Gaulle’owi udało się wywalczyć to, że sukcesywnie zajmowane terytoria francuskie nie podlegały alianckiej administracji okupacyjnej, lecz kierowanemu przez niego Tymczasowemu Rządowi Republiki Francuskiej. Na jesieni 1944 zyskał on międzynarodowe uznanie.

Niewątpliwym prestiżowym osiągnięciem generała było przydzielenie Francji stref okupacyjnych w Niemczech i Austrii oraz sektorów w Berlinie i Wiedniu. Francja stała się też stałym członkiem rady Bezpieczeństwa ONZ, a przedstawiciele Francji przyjmowali też kapitulację III Rzeszy. Ale zarówno do udziału w konferencji jałtańskiej, jak i w poczdamskiej, Francja nie została zaproszona.

Stary Niedźwiedź