Schematy organizacyjne różnych nurtów chrześcijaństwa, a ich kondycja - cz.2

Gdy po nastaniu w Polsce III RP modne stało się, że partie polityczne mają swoje witryny internetowe, a na nich publikują swoje programy polityczne, to samo zrobiła i zielona agencja towarzyska. Poziom tej eklektycznej zbitki modnych frazesów sugeruje, że starszy sikawkowy Pawlak miał węża w kieszeni i wynajął studenta. Ale ich prawdziwy program, w zasadzie do dzisiaj aktualny, sprowadza się do jednego zdania: „Wy nam chłopy głosy dajta i o KRUS się nie bójta.”
Bardzo podobnie kojarzy mi się „teologia” anglikańska. Prawdziwą przyczyną jej powstania był rozporek króla Henryka VIII. A klecona była na kolanie i na raty, przypominając psa wielorasowego, a tułowiem foksteriera, łapami wyżła, ogonem owczarka niemieckiego, pyskiem buldoga i uszami jamnika.
Za życia rzeczonego Henryka ogłoszono go głową tego kościoła. Później dopiero zorientowano się że taka detronizacja Zbawiciela wygląda wyjątkowo głupio i brytyjscy monarchowie są obecnie jedynie ziemskimi zwierzchnikami tegoż kościoła i na przykład mianują biskupami osoby wskazane przez premiera.
Wszystkie zakony zostały rozwiązane, by móc skonfiskować majątki klasztorów. Struktura jest jak najbardziej episkopalna, a szaty liturgiczne minimalnie różnią się od używanych przez duchowieństwo katolickie. Z katolickiej tradycji wydłubano to, co Henrykowi, a potem jego córce królowej Elżbiecie, pasowało.
Z luteranizmu ściągnięto dogmat o usprawiedliwieniu przez wiarę, a na kanwie kalwinizmu opracowano 42 Artykuły Wiary, wszelako bez fundamentalnego (i chyba najbardziej ekscentrycznego we wszystkich nurtach chrześcijaństwa) dogmatu Jana Kalwina o predestynacji. Dla niewtajemniczonych podam w największym skrócie, że zdaniem Kalwina każdy człowiek w chwili urodzin jest już zbawiony lub potępiony. I to jest przyczyna, a jego chwalebne lub naganne postępowanie w życiu doczesnym jedynie tego skutkiem. Później Elżbieta I nakazała usunąć trzy najbardziej hardkorowe i po dziś dzień obowiązuje ich 39.
Obecnie kościół anglikański przeżywa głęboki kryzys. Kilka lat temu proboszcz Opactwa Westminsterskiego, czyli najważniejszej jego świątyni w której koronowani są brytyjscy królowie, poinformował o swoim zamiarze wzięcia ślubu ze swoim wikarym. Dalszych losów tej dwójki nie znam, ale nie sądzę, by byli z tego „kościoła” wydaleni na zbite pyski. Arcybiskup Canterbury tak zaangażował się w walkę z „globalnym ocipieniem”, że nie ma głowy do posprzątania w swojej stajni Augiasza. W tej sytuacji trudno się dziwić że wierni masowo wypinają się na taki „kościół”. Świątynie świecą pustkami i idą na sprzedaż, co potwierdził czcigodny Piotr Roi, który nabył taką działkę wraz z budynkiem kościoła. Jednostkowym, ale dobitnym przykładem rozsypywania się anglikanizmu jest były brytyjski premier Tony Blair. Który niecały miesiąc po dymisji z funkcji premiera, wraz z rodziną dokonał konwersji na katolicyzm. Jest zatem oczywiste, że z posunięciem tym zwlekał jedynie z przyczyn politycznych.
W tej sytuacji wielu zwyczajnych duchownych anglikańskich posypało głowy popiołem i udało się do Rzymu. I tu papież Benedykt XVI pokazał swoją wielką klasę. Bowiem zezwolił im na sprawowanie posługi kapłańskiej w KRK bez potrzeby zrywania więzów rodzinnych jako że praktycznie wszyscy byli żonaci i dzieciaci.
Rekapitulując, anglikanizm wystartował z królewskiego rozporka i po prawie pięciuset latach, mówiąc najoględniej, wrócił do źródła.
Czas na inny kościół państwowy, czyli prawosławie. Stwierdzenie to może wzbudzić protesty więc zacznę od informacji, że na świecie istnieje piętnaście krajowych cerkwi autokefalicznych, czyli suwerennych. Na czele każdej z nich stoi patriarcha / metropolita / arcybiskup – w poszczególnych cerkwiach spotykane są wszystkie te trzy tytuły. Kolegialnym ciałem kierującym każdą autokefalią jest Święty Sobór Biskupów. Poszczególne cerkwie łączy wspólnota doktrynalna, ale nie istnieje żadna ponadnarodowa struktura decyzyjna. Patriarcha Konstantynopola jest z powodów historycznych uważany za głowę prawosławia, ale jest to tytuł czysto honorowy. Pełne wzajemnej kurtuazji i miłych gestów spotkania Jana Pawła II z patriarchą Konstantynopola Bartłomiejem I ani o włos nie zmniejszyły zwierzęcej nienawiści, jaką żywił do naszego rodaka agent KGB o pseudonimie „Drozdow”. Który z czasem dosłużył się w tej zbrodniczej organizacji stopnia pułkownika a powszechnie lepiej jest znany jako „Patriarcha Moskwy i całej Rusi Aleksy II”.
Poza duchowieństwem diecezjalnym liczne są też w prawosławiu zakony, zarówno męskie jak i żeńskie.
Ciekawie rozwiązało prawosławie kwestię celibatu. Żonaty mężczyzna może być wyświęcony na księdza ale osoba która te święcenia przyjęła w stanie bezżennym, ślubu już wziąć nie może. Stąd na przedostatnim i ostatnim roku „wydziału prawosławnego” warszawskiej Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej ma miejsce wielki wysyp ślubów. Ale żonaty ksiądz kończy karierę na szczeblu proboszcza. W biskupy i wyżej może pójść tylko zakonnik, czyli celibatariusz, a zatem mówiąc językiem świeckim, człowiek całkowicie dyspozycyjny w stosunku do korporacji.
Jeśli czytelników dziwi używane przeze mnie konsekwentnie słowo „ksiądz”, winien jestem wyjaśnienie. Otóż powszechnie używany w języku rosyjskim rzeczownik „pop” polscy wyznawcy prawosławia uważają za określenie obraźliwe. Mój dyplomant tegoż wyznania powiedział mi, że dla nich brzmi to niczym „klecha” czy „katabas”, zatem w Polsce prawosławni duchowni oczekują, aby zwracać się do nich per „ksiądz".
Swego czasu czcigodny Jarek Dziubek napisał iż uczestniczył w cerkwi w ślubie przyjaciela, który żenił się z wyznawczynią prawosławia. Przygotowany był na najgorsze, zatem tak jak i większość tam obecnych, był bardzo mile zaskoczony iż liturgia zakończyła się raptem po godzinie. Gdy potem w luźnej rozmowie przy kieliszeczku podczas wesela spytał o to księdza, ten uśmiechnął się. I wyjaśnił że jest to taka wersja błyskawiczna, zatwierdzona przez Polską Autokefaliczną Cerkiew Prawosławną. Bowiem osoby nie przyzwyczajone klasycznej prawosławnej liturgii ślubnej mogliby nie zdzierżyć.
Ale nas Polaków z przyczyn historyczno – politycznych najbardziej interesuje Rosyjska Cerkiew Prawosławna.
Z grubsza od połowy XVIII wieku jest ona po prostu jednym z pionów carskiej administracji. Nastawiona na ścisłą współpracę z władzą absolutną. Widoczna już w czasach Cesarstwa Wschodniorzymskiego po Wielkiej Schizmie Wschodniej przewaga pełnej nomen omen bizantyjskiego przepychu formy nad treścią jedynie się pogłębiła. W Rosji carskiej łamanie przez popów tajemnicy spowiedzi, gdy podczas takowej usłyszeli coś co mogło zainteresować policję, było bardziej regułą niż wyjątkiem. Duchownych tych cechowała często nieprzyzwoita wręcz pazerność, co ilustruje stare rosyjskie przysłowie „U popa wilcze gardło”. Po nastaniu Związku Sowieckiego sytuacja jeszcze się pogorszyła – zdaniem wielu znawców tematu żadna nominacja biskupia bez akceptacji KGB czy jego wcześniejszych mutacji nie była możliwa. Obecnie ta Cerkiew nadal ściśle współpracuje z administracją państwową, z którą relacje ma znacznie lepsze niż w czasach ZSRR. Po prostu po kompletnym bankructwie komunizmu (na ich manify przychodzą w Rosji głownie babcie i dziadki, niczym w Polsce wyliniałe esbectwo na wezwanie alimenciarskiego złodzieja) Putas w warstwie świeckiej stawia na wielkoruski szowinizm a w duchowej więcej niż życzliwie odnosi się do Cerkwi i pozwala jej porastać w sadełko.
Złośliwi twierdzili że po części wynika to z tego, że wspomniany już patriarcha TW „Drozdow” dosłużył się w końcu w KGB stopnia pułkownika. A Putas zakończył karierę w KGB jako podpułkownik.

Stary Niedźwiedź