Trzydniówka

Polacy w różny sposób odnoszą się do świąt łączących się z dniami wolnymi od pracy. Dla części z nas Boże Narodzenie jest przeżyciem odrywającym nas od codziennej walki o byt (bo niestety tak to wygląda w Tusklandii) i kierującym nasze myśli ku sprawom wyższej rangi. Inni, którzy nie zostali obdarzeni łaską wiary, traktują te święta jako element polskiej tradycji, a więc rzecz godną szacunku i kultywowania. A wolne dni wykorzystują, tak zresztą jak i ludzie wierzący, na odrabianie codziennych zaległości w okazywaniu należnych uczuć osobom bliskim. Żeby było jasne, agnostyków czy ateistów czujących się Polakami i będących przyzwoitymi ludźmi, po prostu bardzo szanuję. Wbrew temu, co próbowały mi wmawiać satanistyczne śmiecie, genderowe przechodzone flądry i inny ludzki szrot. Żeby być do końca szczerym, dla mnie jako protestanta najważniejszym świętem w roku jest Wielki Piątek. Ale nie dziwi mnie fakt, że ogół Polaków najwyżej sobie ceni święta Bożego Narodzenia. I to z bardzo prozaicznego powodu. Jeśli w danym roku kalendarz „ułoży się fartownie” (Wigilia w środę), to biorąc pięć dni urlopu, ma się pod rząd dwanaście dni wolnych od pracy.
Okazją do innego „długiego polskiego weekendu” jest trzydniówka 1-3 maja. Wtedy wystarczy urlop w dniu 2 maja, aby po doklejeniu soboty i niedzieli na początku lub na końcu, zrobiła się z tego pięciodniówka. Ale pomijając warstwę czysto utylitarną, mój stosunek do tych świąt z początku maja jest zdecydowanie negatywny.
Pierwszy maja będzie mi się zawsze kojarzyć z PRL. Czyli z relatywną biedą i kłującym w oczy na każdym kroku zniewoleniem. Poczynając od urzędowej „laicyzacji”, czyli bezpardonowej walki z chrześcijaństwem, poprzez decydowanie o gospodarce i ludzkich losach przez półpiśmiennych chamów z partyjnej nominacji, zaś kończąc na celebrze socjalistycznego syfu i załganiu do imentu polskiej (i nie tylko polskiej) historii. Jasnymi chwilami były jedynie filmy mistrza Barei, kabarety w rodzaju Egidy mistrza Jana Pietrzaka, obecne w życiu codziennym niezliczone dowcipy na temat rządzącego buractwa i indywidualne wesołe sytuacje. Jedną z nich chciałbym zrelacjonować.
Pod koniec latach siedemdziesiątych tak się złożyło, że 1 maja wypadł w poniedziałek. Ponieważ poprzedzająca sobota była „wolna” (młodszym Czytelnikom muszę przypomnieć, że za Gierka niektóre soboty były „pracujące”), szykowała się wspaniała trzydniówka. Ale komuchy miały obowiązek przyleźć na pochód pierwszomajowy, jedynym usprawiedliwieniem absencji było zwolnienie lekarskie. W owym roku osobą odpowiedzialną za organizację pochodu na szczeblu naszego wydziału był znajomy z roku, tak jak i ja będący wtedy asystentem. Biedaczysko popadł w ciężki stres, bowiem na „naszych” czerwonych padł jakiś pomór. I nawet najbardziej zapiekłe komuchy zaczęły mu przynosić zwolnienia lekarskie, demonstracyjnie kaszląc i kichając (ponoć co cwańsi kupili tabakę). I gdy spotkał mnie na korytarzu, wywiązał się dialog:
- Niedźwiedziu, ja wiem, że jesteś czarną reakcją i to święto masz w dupie. Ale czy nie mógłbyś wyjątkowo w tym roku wziąć udział w pochodzie? Zobaczyłbyś, jak to wygląda, z samochodów ustawionych za trybuną główną mają sprzedawać prawdziwą czekoladę, a ja miałbym do kogo gębę otworzyć.
- Widzisz Włodziu, jestem umówiony z przyjacielem, jedziemy na Mazury na ryby. Ale po starej znajomości mogę Ci obiecać, że pierwszego maja będę łowić wyłącznie na czerwonego robaka.
Do ustanowionego od niedawna drugomajowego tak zwanego „święta flagi” mam stosunek umiarkowanie pozytywny. Z jednej strony, jest to z przyczyn oczywistych święto kompletnie pozbawione historii i tradycji. Ale z drugiej, zamiast takiego święta, zdecydowanie wolałbym, by na co dzień takie symbole jak godło czy flaga były w Polsce darzone nie tylko należytym szacunkiem, ale i w dostatecznym stopniu chronione prawnie. I po jednym telefonie telewidza zgłaszającego dokonanie przestępstwa, niejaka Kupa Gminna została wyprowadzona ze studia Tusk Vision Network w kajdankach.
No i największy problem czyli „święto” trzeciomajowe. Rok w rok obchody tej rocznicy obrażają mnie, sugerując, że bycie Polakiem i człowiekiem myślącym to dwa stany wzajemnie się wykluczające.
Pod koniec lat osiemdziesiątych XVIII wieku w Europie zanosiło się na wojnę koalicji „cesarskiej” (Rosja plus Austria) z „królewską” (Prusy, Turcja, Szwecja i Wielka Brytania). Autorem takiego pomysłu był premier William Pitt starszy, trzymający się tradycyjnego a zarazem banalnie prostego algorytmu brytyjskiej polityki zagranicznej. Czyli montowaniu koalicji przeciwko państwu, które w danej chwili było najpotężniejsze na kontynencie. W tych latach sojusznikiem Rosji była Austria, bowiem obydwa te państwa z sukcesami walczyły z Turcją, odgryzając swoje pierwsze duże kęsy od imperium ottomańskiego. Dobór udziałowców tejże inwestycji również był dosyć oczywisty. Szwecja zdążyła już podczas kolejnych wojen utracić na rzecz Rosji większą część Finlandii. Zaś Prusy tym się różniły od pozostałych mocarstw europejskich, że nie były państwem posiadającym silną armię. Lecz silną armią, która nieustannie poszerzała państwo, na terenie którego stacjonowała.
Do wojny nie doszło, bowiem caryca Katarzyna udowodniła wtedy, iż nadany jej przydomek „wielka” nie jest gołosłowny. Do portu londyńskiego przypłynęły z Rosji tony złota i książę Andriej Razumowski, ambasador rosyjski w Londynie, po prostu przekupił Izbę Gmin. Rząd torysów upadł, władzę objęli wigowie (czyli liberałowie) i sponsoring koalicji, a zatem i ją samą, diabli wzięli. Nie przypominam sobie, aby kiedykolwiek w historii ktokolwiek wyciął Brytyjczykom taki numer.
Prusy, które zdążyły już zainwestować w swoją armię spore pieniądze, próbowały „lokalnej” wojny, jedynie z Austrią. Ale kanclerz Kaunitz nie dał się w nią wciągnąć i w Dzierżoniowie (wówczas Reichenbachu) podpisano traktat regulujący na pewien czas relacje między tymi państwami.
Skoro plan B też nie wypalił, trzeba było opracować i zrealizować plan C, czyli kolejny rozbiór Polski. Ale ponieważ każdy taki rozbiór oznaczał, że Rosja STRACI jakąś część swojego protektoratu (a nie ZYSKA cokolwiek, jak po dziś dzień twierdzą głupcy, mający tupet nazywać siebie historykami), konieczne było stworzenie sytuacji dla Rosji na tyle niewygodnej, by nie wzgardziła pruską ofertą pomocy i była skłonna przełknąć rachunek wystawiony za tę pomoc.
Zatem pruski minister spraw zagranicznych hrabia Schulenburg udzielił obradującemu wówczas w Warszawie tak zwanemu Sejmowi Wielkiemu gwarancji dla Rzeczpospolitej i zachęcił do podjęcia śmiałych reform. Do Warszawy - wielce podrzędnej placówki dyplomatycznej - przysłał największego asa w swojej talii ambasadorów czyli markiza Girolamo Lucchesiniego. A ten należycie zmotywował do działania „stronnictwo patriotyczne” i był prawdziwym duchowym ojcem Konstytucji 3 Maja. Gdy po jej uchwaleniu Lucchesini przesłał tekst takowej do Berlina, w odpowiedzi otrzymał gratulacje Schulenburga z komentarzem „tego caryca Katarzyna na pewno nie może tolerować”.
Muszę dopowiedzieć, że jedynym przedstawicielem ówczesnej polskiej elity, który nie miał złudzeń co do pruskiej gry, był książę biskup warmiński Ignacy Krasicki. W czterowierszu, mającym formę listu do przyjaciela, napisał:
Chcesz wiedzieć, czym są dzisiaj Narodowe Stany?
Mogę ci odpowiedzieć, że są to organy.
Każdy gest organisty posłuszne je czyni.
Organistą zaś na nich - markiz Lucchesini.
Co było potem, wszyscy wiedzą. Może za wyjątkiem pewnego drobnego szczegółu. Gdy armie rosyjskie wkraczały na Ukrainę i na Litwę, Ignacy Potocki pojechał do Berlina, prosić zgodnie z umowami zawartymi przez Rzeczpospolitą z Prusami o pomoc. Podobno usłyszał wtedy coś w stylu:
„Panie hrabio, czy jest pan aż tak naiwny by sądzić, że pomożemy wam bronić reform, które w ciągu trzydziestu lat uczyniłyby z Rzeczpospolitej państwo silniejsze od Prus?”
Jak już napisałem, niezbędnym dla Prus pretekstem do każdego rozbioru były desperackie ruchy wykonywane przez Polaków. Konfederacja barska zaowocowała pierwszym, Konstytucja 3 Maja drugim, Insurekcja Kościuszkowska trzecim. A my świętujemy rocznicę ogrania nas przez Prusy, jak smarkaczy.
Ludowa mądrość głosi, że aby coś mocniej ująć w dłonie, warto w nie popluć. Ale jeśli alpinista wiszący nad przepaścią i trzymający się liny, puści ją, by popluć w dłonie, jest głupcem.

Stary Niedźwiedź